تفاوت هایی که بین هل و أ استفهامی(سوالی) وجود دارد

اسْتِفْهام‌، اصطلاحی‌ در دستور زبان‌ عربی‌ است که به‌ معنای‌ پرسیدن‌و طلب‌ خبر  می باشد.

کلمات استفهامی به طور کلی به 2 دسته تقسیم می شوند :

1- اسم : که عبارتند از : مَن ، ما ، أینَ ، أیانَّ ، أنی ،کیف ،کم ،أی و....

2- حرف : که عبارتند از : أ و هل "أ" مبنی بر فتح  و "هل " مبنی برسکون است و هر دو غیر عامل می باشند .


از تفاوت های کاربرد و جایگاه این دو حرف در جملات عربی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- هَل برجمله منفی وارد نمی شود اما همزه ی استفهامیه(أ)  هم بر جمله ی مثبت و هم بر جمله ی منفی وارد می شود جمله ی منفی مثل :" أ لایفهَمُ علی ؟" به معنی: آیا علی نمی فهمد؟ و جمله مثبت مثل :"أیفهمُ علی ؟" به معنی : آیا علی می داند؟

نکته : در جمله ی سوالی منفی که با همزه سوالی شده است ، جواب با (نعم ) نمی آید بلکه با (بلی) می آید. مثال: أ لیس کذلک ؟ بلی

2- بر خلاف همزه استفهامی ، هل بر اسمی که ما بعدش فعل باشد وارد نمی شود مانند: أ سعیداً ضربتَ ؟ به معنی: آیا سعید را زدی؟

3- هل بر خلاف همزه بر( اِنّ ) وارد نمی شود. مثال: أاِنّک لانت یوسف؟ (یوسف – 90)

4-هل بر خلاف همزه بعد از حرف عطف ( و،ف و ثم) می آید.مانند:

الف) " إوَلم ینظُر وا فی ملکوت السموات و الأرض و ما خَلَقَ اللهُ مِن شی ء "

أ : حرف استفهام                              وَ : حرف عطف

ب ) "افلا تعقلون "

أ : حرف استفهام                             فَ : حرف عطف

ج) أ ثمَّ إذا وَقَعَ آمنتم به "

أ : حرف استفهام                             ثم : حرف عطف

نکته: همزه ی استفهام ، قبل از حرف عطف و در صدر کلام قرار می گیرد .زیرا اصالت آن واقع شدن بر صدر کلام است یعنی از کلمات لازم الصدر است.
 ودر آخر یادآوری می شود مطالب فوق سعی شده در سطح دوره اول متوسطه بیان شود به همین خاطر دوستانی که علاقه مند دانستن مطالب بیشتر هستند می توانند به کتاب مبادی العربیه و سایر کتب مرجع مراجعه کنند